Meme kanseri, göğüs bezinde denetimsiz bir formda büyüyen hücrelerden oluşan bir doku oluşumudur.
Tümör gelişiminin 4 evresi vardır:
1. Erken evrede tümör 2 cm’den küçüktür ve göğüs dışına yayılmamıştır.
2. Tümör küçüktür (2-5 cm) yahut aksiller lenf düğümlerine yahut her ikisine birden yayılmıştır.
3. Kanser aksiller lenf düğümlerine yayıldığında; göğüs duvarına yahut cilde yayılabilir.
4. Bedenin öteki bölgelerine yayıldığı için metastatik yahut ilerlemiş göğüs kanserinden bahsedilir.
Tanı anında tümörün bulunduğu evre, tedaviyi tesirler. Farklı bir büyüme oranı ve tedaviye farklı bir cevap ile karakterize edilen farklı kanser çeşitleri vardır.
Meme kanseri riskini artıran faktörler
Erken teşhis için yapılan taramalar sayesinde bu hastalığı yenen bayanların sayısı her geçen gün artmaktadır. Erken teşhis için rutin muayeneler çok değerlidir.
Meme kanserinde kimileri değiştirilebilen, kimileri değiştirilemeyen birtakım kıymetli risk faktörleri vardır.
Uzun bir doğurganlık devri, gebelik geçirmemiş olmak, 30 yıl sonra birinci gebelik ve emzirmeme risk faktörü olarak kabul edilir.
Değiştirilemeyen risk faktörleri ortasında yaş (çoğu göğüs kanseri 40 yaş üstü bayanları etkiler) ve yapısal genetik faktörler bulunur. Değiştirilebilir risk faktörleri ise genel olarak makûs hayat usulü alışkanlıklarıdır.
Koruyucu faktörler de vardır. Kısa bir doğurganlık devri (ilk geç adet görme ve erken menopoz) ve çok genç bir hamilelik, bir yıldan fazla emzirme üzere durumlar kollayıcıdır.
Hormonlar ve bilhassa östrojen, sıhhatle ilgili süreçlerin düzenlenmesinde temel bir rol oynar. Her şey, doğurganlık devrindeki derin periyodik değişiklikleri belirleyen birinci adet döngüsü ile başlar ve yeni hormonal istikrarlar oluşturan menopozun gelişine kadar devam eder.
Bir bayanın ömrünün her kademesi bu nedenle kesin bir hormonal tablo ile ortaya konur edilir ve bu nedenle kanser riski de yaşla birlikte değişir.
Meme kanseri belirtileri
Meme kanseri belirtisi olabileceğinden, dikkat edilmesi gereken kimi işaretler vardır:
– Nodüllerin varlığı nedeniyle göğüs tonusunda artış,
– Deride küçük girintiler,
– Göğüs uçlarında kan yahut farklı salgılar,
– Göğüs uçlarında lezyonlar,
– Koltukaltında genişlemiş lenf düğümleri.
Temel gaye, tümörü belirtiler ortaya çıkmadan teşhis edebilmektir, fakat bu sinyalleri vaktinde yakalamak, uygun bir tedaviyi çabucak ayarlamak için yeniden de kıymetlidir.
Meme kanseri tanısı
Meme kanserini tedbire 20 yaşından itibaren başlamalıdır. Genç bayanlara öğretilmesi gereken birinci şey, her ay sistemli olarak yapılması gereken kendi kendine göğüs muayenesidir.
Yıllık göğüs denetimlerine devam etmek de değerlidir. Ayrıyeten 50 yaşından sonra yalnızca genç bayanlarda muhtaçlık duyulması halinde ultrasona iki yıllık mamografi eşlik etmelidir.
Meme muayenesi kesin teşhis koymak için kâfi değildir, fakat kuşkulu görünebilecek durumları önlemek ve netleştirmek için faydalıdır. Göğüs muayenesi ayrıyeten hastanın tıbbi geçmişinden de yararlanır, tabip bilgileri toplar.
Ailede göğüs kanseri olaylarının varlığı, birinci adet döngüsünün başlama yaşı ve menopoz yaşı, gebelikler, diyet, hormonal tedaviler ve menopozda hormon replasman tedavileri üzere durumlar kıymetlendirilir.
Daha genç bayanlar için periyodik muayene gerekli değildir. Nizamlı olarak kendi kendine göğüs muayenesi yapmak kafidir. Adet döngüsünün yedinci ve on dördüncü günleri ortasında ayda en az bir defa yapılır.
Şüphe durumunda, ultrason üzere öbür testler sayesinde malign ve âlâ huylu göğüs tümörlerini ayırt edebilecek bir uzmana başvurulmalıdır.
40 yaşından sonra yıllık muayene şiddetle tavsiye edilirken, 50 yaşından sonra mamografi de gereklidir.
Kendi kendine muayene nasıl yapılır?
Kendi kendine muayene, her bayanın konutta rahatlıkla yapabileceği bir testtir . Göğsün görünümünün ve olağan yapısının derinlemesine bilinmesini ve rastgele bir değişikliğin erken fark edilmesini sağlar.
Test iki etapta gerçekleşir.
Gözlem: Göğüs yahut göğüs başı formundaki değişiklikleri belirlemenizi sağlar.
Palpasyon: Daha evvel orada olmayan küçük nodüllerin varlığını ortaya çıkarır.
Kendi kendine muayene denildiğinde akla yalnızca göğüs bezinde nodül aramak için yapılan bir muayene gelir. Aslında bu muayene sayesinde deride geri çekilme yahut deri değişiklikleri, göğüs uçlarından sıvı kaybı ve göğüs halindeki değişiklikler üzere doktora görünmenizi gerektirecek öbür belirtiler de ortaya çıkabilir.
Memenin yapısı aylık hormonal değişikliklere nazaran değişir ve bunun sonucunda birtakım durumlarda baş karışıklığı yahut yanlış alarmlar oluşturulabilir. Unutulmamalıdır ki hormonların yanı sıra yaş, beden yükü ve oral kontraseptif kullanımı da göğsün yapısını tesirler. Bilhassa genç bayanlarda, yapı bilhassa ağırdır ve kendi kendine muayene ile yanlışsız bir halde kıymetlendirilmesi zordur.
40 ile 50 yaşları ortasında göğüs kanseri görülme oranı süratle artmaktadır. Bu yaş kümesindeki bayanlar, önleyici bir araç olarak kendi kendine muayeneyi kullanabilirler.
Peki kendi kendine muayene nasıl yapılır? Her şeyden evvel, bu kendi kendine teşhisi adetinizin bitiminden (göğüslerin daha az ağrılı ve daha az şişkin olduğu evre) bir hafta sonra yapmaya çalışın.
Bir ay sonra denetimi tekrarlayabilmeniz için tarihi takvime işaretleyin. Bedeninizi tanımanız ve tertipli aralıklarla ve tıpkı şartlar altında denetim etmeye çalışmanız çok kıymetlidir.
Nelere dikkat etmeniz gerekiyor?
Göğüs formu: Değişmiş üzere görünüyorsa, göğüsler büyümüş yahut kırmızı görünüyorsa.
Tutarlılık: Sert kıvamlı alanlar varsa.
Cilt: Göğüs değişmişse kırmızı, tahriş olmuş yahut kalınlaşmıştır.
Meme ucu: Yakın vakitte geri çekilmişse, sıkma sırasında salgı görülüyorsa ve göğüs başında kabuklanma varsa yahut göğüs başı tahriş olmuşsa.
Meme: Bir şişlik ortaya çıkarsa.
Aşama 1
Bir aynanın önünde durun, kollarınızı başınızın ardına kaldırın ve ciltte rastgele bir düzensizlik olup olmadığını denetim edin.
Adım 2
Sırt üstü yatın, bir kolunuzu başınızın altına getirin ve oburuyla kendi kendine muayeneye başlayın.
Parmakları düz bir biçimde birleştirin, göğüs ucuna yanlışsız dairesel bir hareket yapın, göğüs üzerinde hayali bir spiral çizin.
Aşama 3
Meme uçlarını ihmal etmeden koltuk altına kadar fiziki muayeneye devam edin.
Aşama 4
Meme ucunu yavaşça sıkarak salgı olup olmadığını denetim edin.