Almanya, İkinci Dünya Savaşı’nı kaybetmesinden sonra işgal kuvvetleri ABD, Fransa ve İngiltere’nin kendi idare ünitelerini birleştirmesiyle 1949’da batıda Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD), doğuda da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tesiri altında bulunan ve sosyalist sisteme sahip Alman Demokratik Cumhuriyeti (Doğu Almanya) kurularak ikiye bölündü.
Doğu Almanya’nın ekonomik olarak gelişmemesinden dolayı on binlerce kişinin, refah düzeyi yüksek Batı Almanya’ya kaçmaya başlaması üzerine Doğu Almanya idaresi, evvel bu kaçışları engellemeye çalıştı, sonra 1961’de Berlin Duvarı’nı inşa etti.
Reform süreci Doğu Almanya’yı da etkiledi
SSCB Devlet Lideri Mihail Gorbaçov’un 1980’lı yıllarda açıklık ve yine yapılanma siyasetiyle Polonya ve eski Çekoslovakya’da başlayan ıslahat süreci, tüm Doğu Bloku ülkelerinde olduğu üzere Doğu Almanya’yı da etkiledi.
9 Kasım 1989’da Berlin Duvarı yıkıldı
Doğu Alman halkı, 1980’lı yılların sonunda rejime karşı sokaklara çıktı. Ağır protestolar sonucunda 9 Kasım 1989’da “Utanç Duvarı” olarak anılan Berlin Duvarı yıkıldı. Bu durumu fırsat olarak gören periyodun Federal Almanya Cumhuriyeti hükümeti, SSCB ve öbür işgal güçleriyle yaptığı müzakerelerin akabinde Doğu Almanya’yı idaresi altına aldı.
Böylelikle iki farklı siyasi sisteme sahip bu iki Alman ülkesi, 40 yılı aşkın bölünme sürecinin akabinde 3 Ekim 1990’da birleşti.
Halk Almanya’nın birleşmesini olumlu buluyor
Bugün, Almanya’nın doğusunda ve batısında yaşayanlar ortasında ömür standardı ve dünyaya bakış açıları konusunda farklılıklar olduğu belirtilse de Almanların büyük kısmı, iki Almanya’nın birleşmesini olumlu buluyor.
Alman hükümetinin Doğu Sorumlusu Carsten Schneider’in yaptırdığı araştırmaya nazaran, Alman halkının yüzde 61’i birleşmeyi bir yarar olarak görüyor.
Raporda, Doğu Almanların ikinci sınıf vatandaş olduğu algısının Alman halkında 2020’ye nazaran 2022’de 4 puan azalarak yüzde 38’e gerilediği belirtildi. Bu oranın, ülkenin doğusunda yaşayanlarda yüzde 63, batıda yüzde 33 olduğu bildirildi.
“Bunun gerçekleşmesi çok büyüleyici”
Berlin’de yaşayan Ursula Winter, AA muhabirine, iki Almanya’nın birleşmesinin insanların başlarında şimdi tam olarak tamamlanmadığını belirterek, “Çocukken bunun gerçekleşeceğini (Almanya’nın birleşmesi) hayal bile edemezdim. Tahminen büyükanne olduğumda görebileceğimi düşünürdüm. Bunun gerçekleşmesi çok büyüleyici. İnsanların başlarında tam olarak oluşmazsa da bir Almanya var.“ tabirlerini kullandı.
Winter, Almanya’nın doğusu ile batısı ortasında hala farklılıkların bulunduğunu lisana getirerek, “Bu davranışlarda zorluklarla başa çıkma da görülüyor. Yanılgılar daha çok hükümetlerde yahut öteki şeylerde aranıyor. Bunu farklıkların hala var olduğuna ilişin bir örnek olarak görüyorum.“ dedi.
“Tarihte yaşananlardan büyük minnettarlık duyuyorum”
88 yaşındaki emekli savcı Wolfgang Pfaff, iki Almanya’nın birleşmiş olmasının artık olağan bir durum haline geldiğini söz ederek, “Belki bu Almanya’nın doğusunda biraz faklı. Aslen Almanya’nın güneyinden geliyorum, daima bunu kıyaslarım. Almanya’nın doğusunda biraz daha bir şeyler yapılması lazım. Bunu söylemek lazım.“ değerlendirmesinde bulundu.
Ülkenin doğusu ile batısında yaşayanlar ortasında farklılıklar olup olmadığına ait Paff, “Genelde bu düzeldi lakin hala benim üzere yaşlılar, gençlerden Doğu Almanya ile daha farklı meşgul oluyor. Elbette Doğu Almanya’yı ele alırsanız bu, bilinmeyen servislerin çalıştığı ve çok olumsuz gelişmelerin olduğu bir sistemdi. Bu, benim eski mesleğimden değerlendirdiğim bir husus.” diye konuştu.
Paff, iki Almanya’nın birleşme periyodunda Karlsruhe kentinde Federal Başsavcılıkta savcı olarak vazifeli olduğunu anlatarak, “Benim için bu, büyük bir olaydı. Almanya’nın batısı da özgür değildi. Bizim mutlak egemenlik imkanlarımız yoktu lakin bunların hepsi daha sonra tekrar birleşme ile irtibatlı olarak geldi.“ dedi.
İki Almanya’nın birleşmesinden memnun olduğunu vurgulayan Pfaff, “Bu manada tarihte yaşananlardan büyük minnettarlık duyuyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
“Zorluklardan geçmek gerekiyor, bunun alternatifi yoktu”
Soyadını söylemek istemeyen ve eşi Manfred ile Berlin’de yaşayan Helga da iki Almanya’nın birleştiği periyodun kendileri için çok heyecanlı geçtiğini belirterek, “Bu müddette çok şey değişti.“ dedi.
Almanya’nın doğusunda yaşadıklarını aktaran Helga, “Zorluklar var. Berlin’de daha az lakin kırsal kesimde zorluklar ve farklılıklar çok büyük.“ tabirlerini kullandı.
Manfred de “Temelde bu mevzuda Doğu ile Batı Almanya ortasındaki toplumsallaşmanın farklı olduğunu görmek gerekir.” dedi.
“Yeni sisteme alışma konusunda zorluklar yaşadık”
İki ülke birleştikten sonra çalışanların yeni sisteme alışma konusunda zorluklar yaşadığını belirten Manfred, “Sigortalar, bankacılık ve bu üzere gibisi şeyler. Bu, zordu lakin öteki alternatif de yoktu. Bu zorluklardan geçmek gerekiyordu.“ dedi.
Helga ve Manfred, duvarın yıkılmasından ve iki Almanya’nın birleşmesinden memnun olduklarını lisana getirdi.