Yazar Stendhal, 23 Ocak 1783’te Fransa’nın Grenoble kentinde doğdu. Yedi yaşındayken annesini kaybedince babası ve halasıyla yaşamaya başladı. École Centrale’in matematik kısmından birincilikle mezun olduktan sonra kuzeninin yardımıyla Harbiye Bakanlığı’nda misyona başladı. Asteğmen olarak İtalya’ya gitti. Askerliğe ısınamayıp bir mühlet Paris’te başıboş bir hayat yaşadı.
Daha sonra Marsilya’da tacirlik, ithalat üzere işlerle meşgul oldu. Marsilya’dan sonra Paris’e dönüp levazım dairesinde işe başladı. Ünlü Fransız müellifin bugün 240’ıncı mevt yıl dönümü..Stendhal hem dünya hem de Fransız edebiyatının realist çizgide olan; yapıtları çok okunan ve iz bırakan bir muharrirdir.
Napoléon’un zafer alayıyla Berlin’e gitti. 1810 yılında sürveyanlığa yükselerek saraya takdim edildi. Polonya, Floransa, Roma, Napoli’yi gezdi. Napoléon’un Büyük Ordusu’yla Moskova’ya gitti.
Moskova’nın yanışı ve Büyük Ordu’nun çekilişinden çok etkilendi. Bautzen Savaşları’na katıldı. 1830’da Trieste’ye, 1831’de Roma’nın kuzeyindeki Civitaveccia’ya konsolos tayin edildi. 1834’te Légion d’honneur nişanına layık görüldü. Bir yandan misyonu gereği Avrupa’da dolaşırken, bir yandan da edebiyatla ilgilenmeye devam etti.
1815’te Vies de Haydn, de Mozart et de Métastase’ı (Haydn, Mozart ve Metastasio’nun Hayatları) yazdı. Stendhal mahlasını kullandığı birinci kitabı olan Rome, Naples et Florence’ı (Roma, Napoli ve Floransa) 1817’de yayınladı.
Napoléon’un hayatını yazmaya başladı. 1819’da babasının vefatından sonra Grenoble’a dönerek burada karşılıksız aşkı Mathilde Dembowski’ye ithaf ettiği Aşka Dair’i yazdı. 1823’te Romantik akımın prensiplerini ilan eden ve daha sonra Racine et Shakespeare (Racine ve Shakespeare) ismiyle birleşecek olan iki yapıttan birincisini kaleme aldı. Vie de Rossini’yi (Rossini’nin Hayatı) yayınladı.
Restorasyon devri eseri
1827’de birinci romanı olan Onarım periyodu öyküsü Armance’ı yayınladı. 1829’da İtalya’daki deneyimlerini aktardığı Roma’da Gezintiler kitabını yazdı. Ekim ayında Kırmızı ve Siyah’ı yazmaya başladı. Kırmızı ve Siyah 1831 tarihini taşısa da aslında 1830’da yayınlandı. 1834’de yarıda bırakacağı Lucien Leuwen’i yazmaya başladı. Kendi hayat macerasını anlatan Henry Brulard’ın Yaşamı’nı yazmaya başladı, ancak tamamlamadı.
Stendhal öldü
1836’da Mémoires d’un touriste (Bir Turistin Hatıraları) ismini taşıyan seyahat kitabını yayımladı. Le rose et le vert (Pembe ve Yeşil) isminde tamamlayamayacağı bir romana başladı. 1838’de Parma Dükü Alexandre Farnèse’in gençlik hayatından esinlenerek roman haline getirdiği Parma Manastırı’nı yazdı. 1839’da Lamiel isimli romanı yazmaya başladı fakat bitiremedi. 1841 yılında sıhhati bozulmaya başladı. 22 Mart 1842’de felç geçirdikten bir gün sonra hayatını kaybetti.
Yazarı mevt yıl dönümünde ünlü romanı olan Kırmızı ve Siyah yapıtından biraz bahsetmek gerek…
Kırmızı ve Siyah
Stendhal, aşık olduğu birinci bayan Madame Rebuffel’in peşine Marsilya’ya gitmişti. İşte Kırmızı ve Siyah’ın başkahramanı Julien Sorel’in ayrıntıları, burada geçirdiği ve onu takip eden vakit diliminde oluşmaya başlamıştı… Kırmızı ve Siyah’ı, 1830’da, birinci romanı “Armance”yi 1827’de yazdıktan sonra yazacaktı. Birçok takma isimden sonra Stendhal isminde da, 1812’de Napolyon ile birlikte Rus Seferi’ne katıldığı sırada karar verdi.
Stendhal’ı dünyaya duyuran yapıtı, ismini ordunun kırmızı üniformaları ve ruhban sınıfının siyah cüppelerinden alan Kırmızı ve Siyah romanıydı. Ruhsal romanın birinci örnekleri ortasında sayılan roman, her ne kadar romantik ögeler taşısa da, realist yaklaşımıyla da dikkat çekiyor.