Yunanistan’ın Aynoroz Yarımadası’nda bulunan ve İstanbul Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi’ne bağlı olan çok sayıda manastırdan biri olan Pantokrator’da geçmişe ışık tutacak çalışmalar gerçekleştiriliyor.
Osmanlı periyoduna ilişkin binlerce el yazması
883’ten beri özerk bir idareye sahip olan, yaklaşık 20 manastırın yer aldığı, bayanların girmesinin yasak olduğu Aynoroz Yarımadası’ndaki bir manastırda çalışma yapan araştırmacılar, Osmanlı devrine ilişkin binlerce el yazmasından oluşan bir arşivi inceliyor.
Yarımadadaki kütüphanelerde Yunanca, Rusça ve Rumence dahil olmak üzere birçok lisanda yüzlerce yıllık dokümanlar bulunuyor. Birçok araştırılmış olan bu evrakların, Osmanlıca olanlarının ise bugüne dek çok fazla çalışılmamış olduğu görülüyor.
14’üncü yüzyıla dayanan belgeler
Uzmanlar, bu evraklar olmaksızın Osmanlı devrindeki Aynoroz Yarımadası’nın iktisat ve toplumunu anlamanın mümkün olmadığını belirtiyor. Tarihi 14’üncü yüzyıla dayanan dokümanlar, Osmanlı periyoduna ilişkin en eski dokümanlar ortasında bulunuyor.
Belgeler, Osmanlıya dair “yağmacı” anlayışının tam aksini gösteriyor
Aralarında padişah fermanları, tapular ve mahkeme kararlarının da olduğu dokümanlar, Yunanistan’daki Osmanlıya dair “yağmacı” anlayışın tersine, Osmanlı idaresinin buradaki toplumu kanatları altına alıp özerkliğini koruma ederek dış müdahalelerden koruduğunu ortaya koyuyor.
AA’nın haberine nazaran evraklar üzerinde araştırma yapan uzmanlar, Aynoroz’a en yakın kent olan Selanik’i fetheden 2. Murat’ın birinci aksiyonlarından birinin, 1430’da Aynoroz toplumunu muhafazaya yönelik yasal bir evrak çıkarmak olduğunu söz ediyor.
Osmanlı din dayatması yapmadı
Uzmanlar, Osmanlının bu toprakları fethettikten sonra neredeyse 2 asır İslam’ı empoze etmeye çalışmadığına dikkati çekerek, evrakların, insan hakları, hürmet, demokrasi çerçevesinde birlikte yaşama unsurlarına ışık tuttuğunu belirtiyor.