Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaş nedeniyle başlayan karşılıklı yaptırımlar, Avrupa ülkelerini güç krizine soktu.
AB üyesi ülkeler, kış bastırmadan evvel gaz tedarikinin ortak sağlanmasında anlaşsa da gaza tavan fiyat getirme konusunda uzlaşılamıyor.
“Hızlı ve tesirli bir tahlile muhtaçlığımız var”
AB üyesi ülkelerin güç bakanları, devir lideri Çekya mesken sahipliğinde Prag’da bir ortaya geldi.
Toplantı bitiminde açıklamalarda bulunan Çekya Sanayi ve Ticaret Bakanı Jozef Sikela, “Yüksek gaz fiyatlarına odaklandık. Süratli ve tesirli bir tahlile gereksinimimiz var. Bu kolay bir mevzu değil. Her ülkenin farklı fikirleri, farklı şartları, farklı kuralları ve farklı menfaatleri var.” sözünü kullandı.
“2023’e kadar ortak gaz tedariki sağlayacağız”
“Enerji, AB’de bir numaralı bahis oldu.” diyen Sikela, toplantıda elektrik ve gaz piyasalarına yönelik düzenlemeler ve fiyatlar üzere hassas mevzuları değerlendirdiklerini anlattı.
Enerji piyasasındaki gelişmelerin iktisada tesirleriyle çaba etmeleri gerektiğini belirten Sikela, “Bakanlar ortasında 2023’e kadar ortak gaz tedarikinde ilerlenmesi gerektiği konusunda genel bir muahede var.” diye konuştu.
“Gaz fiyatlarındaki mevcut fiyat sistemi değiştirilmeli”
Üye ülkelerin güçte dayanışma gösterilmesi ile güç tasarrufu bahislerinde da hemfikir olduklarına işaret eden Sikela, gaz fiyatlarındaki mevcut fiyat sisteminin değiştirilmesi gerektiğine karar verdiklerini vurguladı.
Sikela, AB Komitesi’nin bu bahiste gelecek yeni düzenleme tekliflerini gelecek hafta açıklayacağını anlattı.
“Bugünkü toplantının üye ülkeler ortasındaki uçurumu kapatmaya yardımcı olduğuna ve ortak bir tahlile gerçek ilerlediğimize muhakkak inanıyorum.” diyen Sikela, elektrik piyasasının işleyişini ve piyasanın nasıl tasarlanabileceğini de ele aldıklarını söz etti.
Gaza tavan fiyat konusunda anlaşılamadı
AB Komitesi Güçten Sorumlu Üyesi Kadri Simson da şimdi elektrik üretiminde kullanılan gaza tavan fiyat uygulanması konusunda bir karar vermediklerini belirtti.
“Elektrik üretimindeki gaza tavan fiyat uygulanması konusunda nasıl ilerleyeceğimizi hafta sonu göreceğiz.” diyen Simson, 18 Ekim’de güç alanında yeni teklifleri içeren paketi açıklayacağını anlattı.
Gaz piyasasına yapılacak rastgele bir müdahalenin bu esere olan talebi daha da artırmaması gerektiğine işaret eden Simson, seçeneklerden birinin gaz talebini zarurî olarak yüzde 15 azaltma gayesini içeren bir ihtar sistemi kurulması olduğunu vurguladı.
Simson, “Ortak gaz alımlarını kolaylaştıracak bir teklif sunacağız.” ifadesini kullandı.
AB ülkelerinin önderleri, geçen hafta güç krizini görüşmek üzere Prag’da bir ortaya gelmişti.
Liderler, talebin ve tüketimin düşürülmesi, stokların mümkün olduğunca dolu tutularak arz güvenliğinin sağlanması ve tavan fiyat üzere uygulamalarla güç faturalarının düşürülmesi üzere bahisleri tartışmıştı.
Enerji fiyatının düşürülmesine yönelik önlemler kapsamında doğal gaza tavan fiyat uygulanması konusunda ise bir mutabakat sağlanamamıştı.
15 ülke gaza tavan fiyat istiyor
Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da ortalarında bulunduğu AB üyesi 15 ülke, AB Kurulu’ndan, ithal doğalgaza tavan fiyat uygulamaya yönelik bir plan hazırlamasını istiyor.
Tavan fiyat, güç arzını riske sokar diyenler de var
Almanya, Hollanda ve Danimarka ve kimi ülkeler bu evrede doğalgaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyor. Gaza tavan fiyat getirilmesinin güç arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın bilhassa kış aylarında doğalgaz tedarikine ziyan verebileceğini pahalandırıyor.
Son devirde gaz fiyatlarındaki süratli yükseliş elektrik piyasasının da istikrarını bozdu. Mevcut sistemde AB’deki toptan elektrik fiyatı, toplam elektrik talebini karşılamak için gereksinim duyulan son üretici tarafından ve ekseriyetle süratle devreye alınabilen değerli doğalgaz santrallerince tespit ediliyor.
Diğer kaynaklardan elektrik üretenler de gaz santrallerine yapılan ödemenin birebirini alıyor. Sonuç olarak, yüksek maliyetli doğal gaz santralleri elektrik fiyatının artmasına neden oluyor.