Ziya Gökalp’ın 98’inci vefat yıl dönümü
Yazdığı pek çok yapıtla devrini etkileyen Ziya Gökalp’ın en değerli yapıtı ise Türkçülüğün Temelleri kitabıdır Türkçülük Turancılık denilince akla birinci gelen şairlerden olan Ziya Gökalp’i sevgi ve hürmetle anıyoruz
Yazarın hayatından birtakım kesitler
Ziya Gökalp 23 Mart 1876 da Diyarbakır da doğdu Asıl ismi Mehmed Ziya dır Mehmed Ziya yakınlarındaki iki başka mahalle mektebinde üç yıl okuduktan sonra Diyarbakır Askerî Rüşdiyesi ne girerek 1890 beylikdüzü escort bayan yılında buradan mezun oldu
Bir yıl kadar özel tahsil gördü akabinde yeni açılmış olan Diyarbabır Mülkî İdadisi nin ikinci sınıfına kabul edildi Dördüncü sınıfa geçtiği vakit yedi yıla çıkarılan idâdî programında daha evvel gördüğü dersleri tekrar etmek zorunda kalacağı için tahsiline İstanbul da devam etmek kanısıyla tasdikname aldı
Eğitimine doğduğu yer olan Diyarbakır da başladı 1886 da Mektebi Rüştiye i Askeriyye ye girdi özgürlük kanısını birinci kere bu okuldaki hocası Kolağası İsmail Hakkı Beyefendi aşıladı Askeri rüştiyenin son sınıfında iken babasını kaybetti
İslami ilimler dersleri aldı
1890 da amcası Müderris Hacı Hasip Bey den klâsik İslâm ilimleri ile ilgili ders almaya başladı Tahsiline İstanbul da devam etmek istediyse de bu imkânı bulamayınca 1891 de Diyarbakır da İdadi Mülkiye nin ikinci sınıfına kaydoldu
Son sınıfta öğrenci iken beraberindekiler ile okul çıkışlarında mutat olan Padişahım Çok Yaşa yerine Milletim Çok Yaşa diye avcılar escort bayan bağırmaları soruşturmaya uğradı
Bazı anlatımlarda bir küme yerine yalnızca Gökalp’in bağırdığı da belirtilmektedir O sırada okul mühletinin beş yıldan yedi yıla çıkması üzerine 1894 te okuldan ayrıldı
Şiir hayatı
Liseden ayrıldıktan sonra amcasından Arapça ve Farsça dersleri aldı Tasavvufla ilgilendi Fransızca öğrenmeye başladı Diyarbakır daki kolera salgını nedeniyle bu kentte görevlendirilen Tabip Abdullah Cevdet Beyefendi ile tanıştı fikirlerinden etkilendi
Ekonomik kahırlar yüzünden tahsiline devam etmek için İstanbul a gidememesi ailesinin evlenmesi için baskı yapması üzere nedenler 18 yaşındaki Mehmet Ziya yı intihara sürükledi
İntihar girişimi
İntihar teşebbüsünün sebebi olarak idadideki hocası Dr Yorgi Efendi den aldığı ideoloji eğitimi ve ailesinin verdiği dini eğitim ortasında yaşadığı çatışma da gösterilmektedir Başına sıktığı kurşun güç şartlar altında yapılan morfinsiz bir ameliyatla çıkarıldı
Ameliyatı gerçekleştiren Dr Abdullah Cevdet Beyefendi ve Diyarbakır da bulunan genç bir Rus operatördü İntihar teşebbüsünden sonra kendisini tekrar okumaya verdi esenyurt escort bayan Özgürlüğe düşman olanlara çatan pek çok şiir yazdı
Hapishane yılları
1896’da Erzincan Askerî Lisesi’nde öğrenci olan kardeşi Nihat sayesinde Harp Okulu öğrencileri ile birlikte İstanbul’a giden Gökalp fiyatsız olduğu için Baytar Mektebi’ne kaydını yaptırdı
Buradaki tahsili sırasında ülkedeki özgürlük hareketine katılmış beşerlerle tanışmak için çaba gösterdi İbrahim Temo ve İshak Sükûti ile görüştü
Jön Türkler den etkilendi İttihat ve Terakki Cemiyeti ne katıldı Yasak yayınları okumak ve muhalif derneklere üye olmak nedeniyle 1898 de tutuklandı Bir yıl cezaevinde kaldı
Sayfa 205
Üniversitede ders veremedi
Ziya Gökalp 2 yıllık sürgün periyodundan sonra İstanbul a döndüğünde üniversitede ders vermeye devam etmek istediyse de bu isteği kabul edilmedi
Bir ay kadar Ankara da yaşadıktan sonra ailesiyle Diyarbakır’a gitti Ahmet Ağaoğlu nun desteğiyle Küçük Mecmua’yı çıkardı yazılarıyla Türk Kurtuluş Savaşı nı destekledi
Sayfa 240
Türkçülüğün Esasları
1923’te Maarif Vekaleti Telif ve Çeviri Heyeti Başkanlığı’na atandı Ankara’ya gitti Tıpkı yıl Türkçülüğün Asılları isimli ünlü yapıtını yayınladı Ağustosta İkinci Periyot Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Atatürk tarafından Diyarbakır mebusu olarak seçildi
Ankara ya yerleşen Ziya Gökalp kültürel ve düşünsel çalışmalarına hiç orta vermedi dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilip yayınlanması ile uğraştı
Sayfa 194
Ziya Gökalp öldü
1924’te kısa süren bir hastalığın akabinde dinlenmek için gittiği İstanbul’da 25 Ekim 1924 günü hayatını kaybetti Divanyolu’ndaki II Mahmud Türbesi hazîresine defnedildi
