Büyük umutlarla sipariş verilen eserler vakit zaman kusulu bir biçimde teslim edilebiliyor.
Bu durum alıcılar ile kargo şirketleri ortasında büyük uyuşmazlıklara yol açabiliyor.
Emsal nitelikte karar
Bunun üzerine harekete geçen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, milyonlarca tüketiciyi yakından ilgilendiren emsal nitelikte bir karara imza attı.
Yüksek Mahkeme; kargo alıcısının, kargoda bir kırık yahut hasar olduğu takdirde, haklarını kullanabilmesi için kargoyu teslim aldığı anda, ihtirazi kayıt koyması ve yasal mühletler içinde bildirimde bulunması gerektiğine hükmetti.
Siparişi kırık geldi
Ev hanımı S.A., internet sitesi üzerinden Türk kahvesi makinesi sipariş etti.
Bir mühlet sonra eline ulaşan makinenin kırık olduğunu gören genç bayan, bu duruma öfkelenerek İlçe Tüketici Hakem Heyeti’ne müracaat etti.
Heyet, eserin kıymeti olan 199 TL’nin tüketiciye iadesine hükmetti.
Bunun üzerine kargo şirketi verilen karara itiraz ederek kararın iptali için 3. Tüketici Mahkemesi’nde dava açtı.
Kargo şirketi hakem heyetinin kararının reddini istedi
Davacı kargo şirketi, teslim edilen kolinin davalı tarafından rastgele bir ihtirazi kayıt konulmadan teslim alındığını, şirket kusurunun bulunmadığını, hakem heyeti kararının itirazen incelenerek iptalini talep etti.
Davalı tüketici ise taşıma sürecinden davacının sorumlu olduğunu, eserin taşıma sırasında kırıldığını, davacının kusurlu olduğunu, hakem heyeti kararının yerinde olduğunu savunarak davanın reddini istedi.
Adalet Bakanlığı itiraz etti
Son olarak mahkeme; davacı taşıyıcının yolcu ve eşyanın güvenlik içinde taşınmasından sorumlu olduğu, davacı şirketin üzerine düşen edimi yerine getirmediği, dava konusu edilen kargonun nakli sırasında eserin kırıldığı, davalının kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdi.
Karar aleyhine Adalet Bakanlığı, davaya mevzu kahve makinasının hasarlı olarak teslim edildiğine ait fotoğrafların bulunduğu, gönderilen malın teslim alınırken ihtirazi kayıt konulması halinde malın taşıma sırasında hasara uğradığı, ihtirazi kayıtsız teslim alınması halinde ise maldaki hasarın taşıma sırasında oluşmadığı tarafında bir karine oluşturduğuna dikkat çekerek itiraz etti.
Dosya yine incelendi
Bakanlık, eksik inceleme ile yazılı halde karar verilmesinin yordam ve yasaya muhalif olduğu gerekçesiyle kanun faydasına bozma yoluna başvurdu.
Bakanlığın talebi üzerine dava belgesi yine incelendi.
“Kanunda belirtilen halde bildirimde bulunması gereklidir”
Yargıtay tarafından verilen kararda şöyle denildi: “Gönderen yahut gönderilenin, ziya yahut hasar halinde taşıyıcıya karşı haklarını kullanabilmesi için emtia teslim alınırken ihtirazi kayıt koyması, kanunda belirtilen mühletler içinde ve kanunda belirtilen formda bildirimde bulunması gereklidir. Somut olayda davacı taşıma şirketi, gönderinin alıcısına teslim edildiğini, kargonun alıcısı tarafından rastgele bir ihtirazi kayıt ileri sürülmeden teslim alındığını tez etmiştir. Davalı taraf, kanıt olarak fotoğraf ve şahit anlatımına dayanmıştır. Mahkemece, belgeye sunulan fotoğraflarda taşıma mukavelesine bahis emtianın kırılmış olduğu, davacı kargo şirketinin üzerine düşen edimi tam olarak yerine getirmediği, davalıya atfedilecek bir kusur bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
“Aksini ispat külfeti alıcıya düşer”
Dairemizin yerleşik içtihatlarında kabul edildiği üzere hasar ihbarında bulunulmadığı takdirde, eşyanın kontrata uygun olarak teslim edildiği tarafında taşıyıcı lehine bir karine oluşur. Karinenin, aksini ispat külfeti bu durumda alıcıya düşer. Alıcı olan davalı taraf evraka bu istikamette fotoğraf sunmuş ve şahit anlatımına dayanmıştır. Bu durumda mahkemece davalının sunduğu bu kanıtların davacı taşıyan lehine oluşan karinenin aksini ispata kâfi olup olmadığı değerlendirilmeksizin karar verilmesi hakikat görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. Adalet Bakanlığı’nın 6100 sayılı HMK’nın 363. unsuruna dayalı konun faydasına bozma talebinin kabulü ile kararın sonuca tesirli olmamak üzere kanun faydasına bozulmasına oy birliğiyle karar verildi.”