Atina idaresi, on milyarlarca dolarlık silah harcamalarıyla dikkat çekiyor.
Yunanistan’ın askeri alandaki yüksek maliyetli harcamaları, ekonomik gerileme ve yükselen güç fiyatlarına karşın devam ediyor.
NATO raporları, muhafazakar Nea Dimokratia (ND) hükümetinin solcu SYRIZA-PS’den devraldığı 2019 yılında yüzde 2,45 olan savunma harcamalarının gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki hissesinin, 2022 prestijiyle yüzde 3,76’ya çıktığını gösteriyor.
Yunanistan’ın artan savunma harcaması
Bu ölçünün, ABD’nin yaptığı harcamalardan daha yüksek olması göze çarpıyor.
Yunanistan, 2019’da 5 milyar dolar olan savunma harcamalarını 2022’de 8,4 milyar dolara çıkardı. Yani ülkede kişi başına savunma harcaması 2022 prestijiyle 730 dolara tekabül ediyor.
Türkiye’nin savunma harcamalarının GSYİH içindeki hissesinin yüzde 1,22 civarında olduğu varsayım edilirken, bu ülkede kişi başına düşen savunma harcamasının 166 dolar olduğu manasına geliyor.
En çok yarar sağlayan ülke Fransa
Atina’nın devasa savunma bütçesinin yüzde 45’inden fazlasının yeni silah alımlarına ayrılması bilhassa dikkati çekiyor.
Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) silah transferleri datalarına nazaran, Atina’nın klasik silah tedarikçisi olan Fransa, Yunanistan’ın ivmelenen silahlanma atağından en çok yarar sağlayan ülke.
Fransa-Yunanistan muahedeleri ve ABD’nin sevkiyatları
Paris, Atina ile gelişmiş füzeler ve elektronik savaş sistemlerinin yanı sıra 24 Rafale savaş uçağı ve FDI tipi fırkateyn dahil olmak üzere çok kapsamlı iki mutabakat sağladı. Bu mutabakatların maliyetinin yaklaşık 6 milyar dolar olduğu varsayım ediliyor.
Yunanistan’ın 2019 ve 2021 yıllarında Karşılıklı Savunma İş Birliği Muahedesi’nin (MDCA) güncellenmesiyle çok sayıda askeri tesisi ABD’nin erişimine açmasıyla Washington, Atina’ya büyük ölçüde askeri gereç transferi sağlamaya başladı.
Bu çerçevede, 1200 adet M-117 zırhlı araç, 10 adet CH-47D ağır yük kargo helikopteri ve 60 adet OH-58D keşif/savaş helikopterinin sevkiyatı devam ediyor.
F-35 uçağı programına katılmak istiyorlar
Eylül ayında ABD, Yunanistan’a, 1,5 milyar dolarlık bir muahede kapsamında Viper konfigürasyonuna güncellenecek olan bu ülkeye ilişkin 83 F-16’nın birinci çiftini de teslim etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı’na nazaran, Yunanistan, F-35 uçağı programına katılmak istemenin yanı sıra MQ-9 İnsansız Hava Sistemleri ve AH-64E Apaçilerin tedarikinin ve M-270 MLRS ve Patriot sistemlerinin geliştirilmesinden yana tavır benimsiyor.
İsrail, Rusya ve Avrupa ülkeleri silah satışında öne çıkıyor
İsrail de Yunanistan’ın artan savunma harcamalarından kıymetli yarar sağlıyor. Tel Aviv, Atina ile 1,7 milyar dolarlık bedelindeki bir muahede çerçevesinde Yunan Hava Kuvvetlerinin pilotları eğitmenin yanı sıra 370 milyon dolara çok sayıda Spike-NLOS füzesinin tedariki ve 4 Heron İHA’nın kiralanmasını içeren muahedeler imzaladı.
Aynı periyotta Almanya, Yunanistan’a denizaltılarında kullanılmak üzere 110 milyon dolar karşılığında 44 DM2A4 ağır torpido satmayı kabul ederken İngiltere 300 milyon dolara 2 Vita tipi süratli atak gemisi sattı.
İspanya, Yunanistan’a 5 Alpha-900 İHA satarken, İtalya da 2 adet 76 mm deniz topu tedarik etti. Rusya bu listedeki en şaşırtan silah ihracatçılarından biri. Moskova 2019’da Atina’ya 4 adet SA-15 hava savunma sistemi tedariki yaptı.
Yunan iktisadı umut verici olmaktan uzak
Yunanistan’ın iktisadı, hükümetin sav ettiğinin bilakis umut verici olmaktan epey uzak.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) datalarına nazaran, 2021 prestijiyle devlet borcunun GSYİH’ya oranı yüzde 222 olan Yunanistan, OECD ülkeleri ortasında Japonya’dan sonra en yüksek oranla öne çıkıyor.
Yunanistan İstatistik Kurumu (ELSTAT), Yunan kamu maliyesinin berbatlaşan durumunu doğrulayarak hükümetin 2022’nin birinci çeyreğinde nominal borcunun 357 milyar doları aştığını kaydetti.
Enerji fiyatlarında çarpıcı artışlar
AA’nın haberine nazaran, Yunanistan’da gaz fiyatları yıllık yüzde 332 artışla rekor bir düzeye ulaştı. Hava nakliyatında yüzde 58,7, elektrik fiyatlarında yüzde 30,5 artış yaşandı.
Kamu maliyesinin berbatlaşan durumu ve artan enflasyonun, önemli askeri harcamalarla birleşmesi sıradan insanların ömür kalitesini epey olumsuz etkiliyor.
İstatistiklere nazaran, Yunanistan nüfusunun yüzde 28’inden fazlası yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riskiyle karşı karşıya, nüfusun yaklaşık yüzde 30’u maddi mahrumluk yaşıyor.